Nieuwegein

In het woordenboek staat over cultuurbarbaren: iemand die er regelmatig blijk van geeft geen gevoel en interesse voor cultuur te hebben. Hoe geef je blijk aan je cultuurbarbarisme? Wat mij betreft door er honderden miljoenen op de bezuinigen. De plannen van kabinet Rutte zullen de cultuursector niet saneren, maar volledig uitroeien.

Wat is er zo kwalijk aan de bezuinigingen? Is het niet hoog tijd dat deze sector ook leert de eigen broek op te houden? Ja daar waar dat kan natuurlijk. Het probleem is dat heel veel waardevolle cultuuruitingen niet in geld uit te drukken zijn. Cultuur moet gestimuleerd worden om een zaadje van beschaving te laten ontkiemen. Want dat is wat cultuur doet. Het opent ogen en oren voor een bredere kijk op alles wat we voor lief nemen. Soms door te shockeren, vaak door te ontroeren. Het beroert ons gevoel in plaats van onze ratio. Het verbindt mensen zonder dat de ratio een rol speelt. Kortom, cultuur is een essentieel medium om mensen te verbroederen, te beroeren en in beweging te zetten.

Als het aan Rutte ligt en zijn medeplichtigen, zal het voor de cultuurwereld een hard gelach worden. Veel theatergezelschappen, orkesten en andere organisaties zullen ophouden te bestaan. En dat wat met een pennenstreek wordt kapotgemaakt, is niet zomaar weer even op te bouwen. Ook niet wanneer dit vreselijke kabinet valt. Dat laatste zal mogelijk niet lang meer duren. Geholpen door de populist Wilders zal de zaak waarschijnlijk snel uit elkaar spatten. Maar wat is de schade tot die tijd?

De werkelijke schade is moeilijk vast te stellen. De immateriele aard van de cultuur maakt het moeilijk om de gevolgen van de uitroei in beeld te brengen. Het griezelige bezuinigen op zaken die ons allemaal veel waard zijn hoort geen tegenstem nodig te hebben. Iedereen zou moeten snappen dat je van sommige zaken met je vingers afblijft. Zo niet voor de slopers van Rutte en consorten. Zij vertrappen als een olifant in de culturele porseleinkast onze verworvenheden en denken dat ze niet gehinderd zullen worden door de breekbare aard van cultuuraanhangers. Daar heeft hij zich misrekend. Door heel Nederland klonk gisteren een schreeuw om het behoud van cultuur. Een schreeuw die de emotie vertolkt van het grote onrecht dat wordt aangedaan aan onze acteurs, schilders, musici, dichters en wie al niet meer. Een schreeuw die ons zal achtervolgen en opgetekend wordt in de geschiedenisboeken. De bezuinigingen mogen de cultuur de kop in willen drukken. De schreeuw van het verzet ertegen zal nooit verstommen. Dat kun je de cultuurliefhebber nageven: hij begrijpt het belang van het uiting geven aan je woede.

Martijn Stekelenburg