Nieuwegein

Gaat Nieuwegein deze kant op?
(artikel van Esther Walstra)

Als je als baanzoekende moet re-integreren, heb je pech als je in Rotterdam woont. Verplicht vegen, intimidatie en als loser of zelfs fraudeur worden benaderd. Dat zijn onder meer de klachten die de ombudsman dagelijks te horen krijgt over de dienst Werk en Inkomen.  Na onderzoek is de ombudsman, Anne Mieke Zwaneveld, kritisch over de gemeente Rotterdam als het gaat om re-integratie in het kader van de Participatiewet.

Straatvegen
Onder het motto ‘voor wat, hoort wat’ moeten Rotterdamse werklozen een trajectplan ondertekenen, dat hen verplicht tot het verrichten van onbetaald werk. Doen ze dat niet, dan krijgen ze geen uitkering. Het werk in de eerste 15 weken bestaat meestal uit een dag in de week straatvegen. In de fase daarna gaat het bijvoorbeeld om schoonmaakwerk of lopende band werk bij door de gemeente gecontracteerde re-integratiebedrijven. 

Rigide
‘Er is niets mis met een tegenprestatie,’ benadrukt Zwaneveld. ‘Maar lever dan maatwerk. Ik vraag me af of de stad en een uitkeringsgerechtigde altijd iets heeft aan dat vegen. Het wordt heel vaak als een straf ervaren, omdat ze geen baan kunnen vinden. Maar die zijn er ook gewoon niet.’ De ombudsman geeft een voorbeeld van rigiditeit van de gemeente. ‘Een werkzoekende die al jarenlang een dag in de week vrijwilligerswerk deed voor verstandelijk gehandicapten. Die moest uitgerekend op die vaste dag gaan vegen. Dan denk je dus niet met zo iemand mee.’

Intimiderende toon 
De ombudsman ergert zich ook aan de intimiderende toon van de gemeente of re-integratiebedrijvende gemeente en re-integratiebedrijven. ‘We horen klachten over uitspraken van werkbegeleiders als “je krijgt nu geld van ons, we zijn nu de baas”. De gemeente stuurt ook brieven aan uitkeringsgerechtigden die als dreigend worden ervaren.  Een terugkerende kreet is “Afspraak is afspraak,” een lijst met plichten die telkens als bijlage wordt verstuurd.’

Aanbevelingen
Er zijn inmiddels pittige aanbevelingen onderweg naar het college van Rotterdam.  Zo moeten ze ervoor zorgen dat iemand  binnen 24 uur antwoord krijgt zonder doorverwijzing. Verder moeten de dossiers compleet en actueel dossier van de uitkeringsgerechtigde hebben. Ook moet de gemeente niet alleen wijzen op de plichten van de werkloze burger, maar zeker ook de rechten. 

Meer werklozen
Of de omgang met de werklozen te maken heeft met overbelasting van het systeem is niet duidelijk. Wel zeker is dat het terugdringen van de werkloosheid nog niet gelukt is in de havenstad. Er zijn momenteel 39 duizend werklozen, waarvan het bestuur aan het eind van deze collegeperiode 12 duizend aan het werk wil hebben. 

'Succes is een keuze'
‘Het is duidelijk dat de doelstelling en de praktijk uit elkaar lopen. Werkzoekenden op deze manier bejegenen maakt het er niet anders op,’ zegt Anne Mieke Zwaneveld. ‘En ze het gevoel geven dat ze niet genoeg hun best hebben gedaan om werk te vinden werkt ook niet. Dat idee van “succes is een keuze” gaat in dit geval duidelijk niet op. Laat de gemeente mensen met een uitkering daarom meer bieden op het gebied van maatwerk, continuïteit en informatieverstrekking.’