Nieuwegein

Gisteren stemde SP tegen de 52 koopzondagen per jaar, waarmee dit onderwerp definitief van tafel is. Er was een verwoede discussie en het was duidelijk dat er verschillende belangen door elkaar liepen. SP stemde tegen om de positie van de werknemers te beschermen en om de zondag te behouden voor het gezins- en verenigingsleven. Met een zeer nipte meerderheid van 16 tegen 15 stemde de raad tegen de uitbreiding. Iedereen voelde dat de SP de doorslaggevende stem in handen had.

Uiteraard waren de Christelijke partijen tegen het werken op zondag. Voor de SP ligt de grondslag voor de tegenstem in het bewaren van de zondag voor familie- en verenigingsleven. Maar al te gemakkelijk werden door de VVD en andere voorstemmers de economische belangen als reden voor de uitbreiding van de koopzondagen genoemd. 'Echter een mens is meer dan consument', aldus Stekelenburg in zijn betoog.

De belangrijkste argumenten van de voorstemmers gingen over het creëren van werkgelegenheid. Er zouden door de koopzondagen enkele honderden banen geschapen kunnen worden, mogelijk waren er kansen om mensen in uitkeringssituaties aan het werk te helpen. 'Uiteraard zal hier geen zinnig mens op tegen zijn', zegt Stekelenburg tegen de Raad. 'Maar het inruilen van de zondagsrust en het beschermen van de kleine ondernemers en de werknemers, is echt een te groot offer voor een paar honderd banen'. Er is ook geen enkele garantie dat al die honderden banen door uitkeringsgerechtigden opgevuld gaan worden. Dan zouden deze mensen allang aan het werk geholpen zijn'.

Lees het gehele betoog van Martijn Stekelenburg hieronder:

Voorzitter, het was onvermijdelijk. Nu de landelijke overheid het aan de gemeenten heeft gelaten om zelf de zondagsopenstelling te regelen, komt er discussie over de openstelling in Nieuwegein. Laat ik voorop stellen dat de SP niet ongevoelig is voor de concurrentiepositie van onze middenstand. Doordat de overheid het aan de gemeenten laat, gaan er onherroepelijk verschillen ontstaan. Dat daarmee oneerlijke concurrentie geïntroduceerd wordt, is een feit helaas.

In Den Haag had men kennelijk ook wel door dat het landelijk vrijgeven van de koopzondagen niet realistisch was. Waarschijnlijk kon daar binnen de PVVDA coalitie geen meerderheid voor bereikt worden. De oplossing was dus om dit precaire onderwerp maar naar de gemeenten door te schuiven. Men moet toen al geweten hebben dat veel gemeenten zich gedwongen zouden voelen om onder druk van de regio de winkels dan maar open te stellen. Ik ben erg benieuwd hoe PvdA gaat stemmen vanavond, wetende dat hun Haagse collega's ze hebben opgezadeld met een strijd die ze zelf niet konden winnen.

Voorzitter , er is alle reden om goed na te denken waarom we ooit besloten hadden de winkels dicht te houden op zondag. De vrije zondag biedt ruimte aan het gezinsleven en het verenigingsleven. Dat zijn twee belangrijke redenen om de zondagsrust te handhaven. De heer de Wild citeerde al terecht ons verkiezingsprogramma in een mail voorafgaand aan deze vergadering, in een poging om ons op het 'rechte pad te houden'. Ik geloof dat niet voorzitter dat de SP op het punt stond om het rechte pad te verlaten. Daarentegen is het makkelijker om een kameel door het oog van een naald te laten gaan, dan het Koninkrijk Gods te betreden. Misschien mag ik deze Christelijke beeldspraak van het CDA lenen om aan te geven dat ook de SP niet gemakkelijk van haar principes afwijkt! Overigens is het mooi gegeven dat de SP en het CDA elkaar op de het rechte pad willen houden. En tegen de heer de Wild en de rest van de Raad zeg ik: Inderdaad, een mens is meer dan consument.

Voorzitter, de opening van alle winkels op zondagen heeft allerlei vervelende nadelen. Extra koopzondagen bevoordelen het grootwinkelbedrijf ten opzichte van de kleine middenstanders. Dit wordt in mijn ogen bevestigd door het 'dreigement' van o.a. een elektronica gigant in ons centrum dat deze gaat verkassen wanneer er niet op zondag gewinkeld kan worden. Als we daaraan toegeven dan raken we steeds verder van huis.

Voor de kleine middenstand leiden extra koopzondagen nauwelijks tot meer omzet, maar winkeliers moet wel vaker in hun winkel staan om hetzelfde te verdienen. Of ze zouden op een andere dag moeten sluiten en dat leidt weer tot verwarring bij het winkelend publiek over de openingstijden.

Het argument van de voorstanders van de openstelling dat de openstelling geheel vrijwillig is en ieder voor zich bepaalt of hij open gaat, is natuurlijk maar schijn. Dat middenstanders zich gedwongen voelen om hun winkel open te doen op zondag wordt juist(!) ingegeven door de openstelling op zondagen in de regio. Daarom bespreken we vanavond dit voorstel. Dit geeft al aan dat die vrijwilligheid lang niet zo vrijwillig is als de voorstanders het doen voorkomen.

In feite komen we met een verruimde openstelling in Nieuwegein een stap dichter bij de afschaffing van de zondagrust in heel Nederland. Wie dat niet ziet, heeft niet begrepen hoe deze dingen werken. Iedere keer als een gemeente haar openingstijden verruimt zal dat als een signaal gezien worden dat de zondag geen rustdag meer is. Die norm zal snel vervagen. En dat heeft grote gevolgen voor werknemers.

Veel werknemers zullen zich gedwongen gaan voelen om op zondag te werken. Uit onderzoek van de vakbond blijkt nu al dat veel werknemers tegen hun zin op zondagen werken. Ik hoef u niet uit te leggen waarom ze dat dan toch doen: In deze economisch krappe tijden is men allang blij dat men werk heeft.

Deze week ontving ik een anonieme reactie van een werknemer op City Plaza die aangeeft dat men nu al gedwongen wordt om op zondag te werken. Dit is een verontrustend signaal en onderstreept ons gevoel dat niet alle werkgevers zich netjes zullen gedragen richting hun personeel.

Voorzitter, de SP voelt zich geroepen om het belang van het gezins- en verenigingsleven, en ook de rechten van de werknemers te beschermen. Onder druk van wie dan ook beslissingen nemen, is geen goed idee. We stemmen vanavond dan ook tegen de verruimde zondagsopenstelling.